باریجه
نام علمی: Ferula gummosa
معرفی و گیاهشناسی باریجه:
باريجه گياهي چند ساله، يک پايه، با ريشه غده اي و حجيم که پوست ريشه قهوه اي رنگ و ضخامت آن يک تا سه ميلي متر است . قطر غده 6تا 17 سانتي متر می باشد. برگ هاي اوليه باريک و ضخيم و شبيه برگ گندميان است ، ولي برگ هاي گياه کامل داراي بريدگي هاي زياد و به رنگ سبز مايل به خاکستري و پوشيده از کرک هاي ريز و کوتاه است. برگ ها به طول 20 تا 30 سانتي متر و به صورت رزت قرار گرفته اند. برگها عطر و بوي خاصي دارند.
باریجه گياهي مونوکارپيک است يعني تنها يک بار گل مي دهد. در چند سال اول رويش، برگهايي طوقه اي توليد مي کند و در سال آخر رويش به ساقه مي رود و گل و ميوه توليد مي کند. گل هاي آن زرد رنگ و به صورت چتر مرکب است. ميوه آن شيزوکارپ است. بذور بيضوي کشيده با طول 5/1 تا 2 برابر عرض دانه، به رنگ زرد روشن که در قسمت مياني به رنگ قهوه اي روشن است، بذور سبک، در قسمت داخلي کمي فرو رفته و در قسمت پشتي داراي 4 تا 5 نوار طولي کمي برجسته است. از تمام اندامهاي گياه بوي تند و مخصوصی به استشمام مي رسد. گياهي روز بلند است و دوره خواب فيزيولوژيك اين گياه از تير ماه تا اواسط اسفند ماه است.
نیازهای اكولوژیكی باریجه:
به طور کلي در مناطق کوهستاني که بيشتر نزولات به صورت برف است، رويش دارد. خاک مناسب براي کشت باريجه خاکهاي با عمق کافي، نرم و قابل نفوذ است. در مناطق مرتفع و در ارتفاعات 1300 تا 3300 متر از سطح دريا رويش دارد و در اکثر نقاط ايران مي رويد.
کاشت، داشت، برداشت باریجه: باتوجه به نياز سرما و استراتيفيكاسيون براي جوانه زدن و تاثير توام سرما و رطوبت زمستانه در تغييرات شيميايي مواد هورموني بذر، فصل پاييز در ماه هاي آبان و آذر بهترين زمان كاشت بذر باريجه است. بذر گياه باريجه در خاك هاي نيمه سبك در عمق 5 تا 7 سانتي متر مي بايستي كاشته شود. البته این گیاه کمتر مورد کشت و کار قرار می گیرد و بیشتر در مراتع و کوهستان ها مورد بهره برداری قرار می گیرد.
خواص و كاربرد باریجه:
خواص درماني آن شامل اثرات نيرودهندگي، ضد تشنج، دفع درد معده، مقوي معده و ترميم كننده زخم هاي سطحي است. مصارف صنعتي باريجه در تهيه نوعي چسب مخصوص (چسب الماس) و همچنین صنايع آرايشي بهداشتي است.